Dental Porselen Bağlayıcıları ve TurkaForm

1
Dental Porselen Bağlayıcıları ve TurkaForm
1L. Sevgi Özyeğin, 2Nermin Demirkol
1Dr. Kim. Müh. M.Ü.S.H.M.Y.O.Dis protez Bölümü, ?stanbul sevgiozyegin@gmail.com,
sevgiozyegin@marmara.edu.tr,
2 Seramik Müh. Kocaeli Üniversitesi, Değirmendere Ali Özbay MYO, Kocaeli,
Teknik Programlar Bölümü
nermin.demirkol@kocaeli.edu.tr
Dishekimliğinde kullanılan seramikler yanlıs
ifade ile porselen olarak adlandırılırlar.
Porselenler günlük kullanım için gelistirilmis
yapılardır. Kaolen feldspat ve kuvarstan
olusurlar. Bu üçlünün olusturduğu genis
yelpaze içinde “porselenler” genel adı ile
anılırlar.
Resim1: Porselenlerin üç ana madde arasında
olusumlarının genel görünümü.
Resim 2: Porselenlerin pek çoğunun ham maddesi
Kaolen, feldspat ve kuvarstan yapılmıstır.
Genellikle ham maddesi yakın dis hekimliği
porselenleri, gerçekte günlük kullandığımız
porselenlerden çok farklıdır. Dishekimliği
porselenleri “camsı” yapıdadırlar.
Resim 3: Dishekimliği porselenleri kristalin ve
camsı yapıların kombinasyonundan olusmustur.
?ster klasik porselen ister dishekimliği
porselenleri olsun, kullanılmadan önce
sekillendirilmesi gerekir. Sekillendirme
isleminde presleme veya hamur haline getirip
sekillendirme yöntemleri kullanılır.
Presleyerek sekillendirme mesleğimizde pek
kullanılmayan yöntemdir. Porselen tozlarının
sekillendirilmesinde su veya değisik likitler
yada hazır pasta halinde seramik tozları
kullanılır.
2
Resim 4: Seramik tozları değisik boyutlarda
tozlardan olusular
Tarihte ilk seramik bağlayıcının hayvan
gübresi olduğu ifade edilmektedir.
Mesleğimize ise ilk bağlayıcı sudur. Suyun
safsızlıkları porselende renklenmelere yol
açar. Porselen karsımı hazırlamada akü suyu
olarak da bilinen deiyonize su kullanılır.
Resim 5: Porselen tozları yapılarına göre
olabildiğince bir araya getirilerek yas dayanımı,
son sertliği düzenlenmeye çalısılır.
Su porselen tozlarının ıslanarak bir araya
gelmesini ve sekil almasını sağlar. Ancak ıslak
dayanımı düsüktür. Model üzerine
yerlestirilen porselen hamurunun içinden
olabildiğince suyu çıkarmak gerekir. Bunun
için spatülle titrestirerek su moleküllerinin
dısarı çıkartılmasına çalısılır. Ultrosonik
titresim cihazlarından faydalanıldığı gibi
ahsap takozla su alma islevini uygulayan da
vardır. Özetle suyun alınmasında her kesin
farklı yoğurt yiyisi olmaktadır.
Resim 6: Porselenin bilesiminden suyu
çıkarmak için kimileri tokmak kullanır.
Ancak çıkan su molekülleri kâğıt mendille
dikkatlice alınır. Alınır ama bu sırada
porselene renk veren anorganik boyaların
ortamdan uzaklasma riski çok fazladır. O
beklediğiniz sıcacık renklere, doğal estetik
görünüme ulasmak zorlasmaktadır. Üstelik
suyla karıstırılan porselen tozlarının
sinterizasyon büzülmesi çok fazladır. Büzülme
oranı % 30 lardan %40 lara kadar çıkmaktadır.
Yani hazırladığınız formları, gerçek boyundan
en az %30 - 40 daha büyük islenir. Pisince de
(sinterize oluncada) büzülür.
Resim 7: Porselen yapı içinde olabildiğince az
bosluk kalmalıdır. Bosluklar porselen de
kırlmalara yol açarlar.
Dikkatli çalısan teknikerler, porselen likidini
karıstırmak için özel solüsyonlar kullanırlar.
Özel likitle büzülme % 20 lere kadar iner.
Peki, aynı toz nasıl oluyor da bu kadar
farklı büzülme gösteriyor?
Çünkü porselenin içinde bosluklar olusur.
Dıstan baktığımızda porselen yapı içinde ki
farklılığı göremeyiz. Dentin mine glazür gayet
güzel bağlanmıstır. Görünüste sorun yoktur!!!
Acaba bu görüntü gerçek midir?
Resim 8. Porselen tozları ve mine kimyasal olarak
bağlanır ve glazür sinterlenerek camsı yapısında
kavusur.
Hayır! Aradaki fark porselenin yapısının
içinde kalan bosluklardan kaynaklanmaktadır.
Bosluklar, porselenin sıcaklık farklarından
kolayca etkilenerek yüzeyinin kırıklı olmasına
neden olurlar. Porselenin su çekme değerleri
artar. Porselen istenen nitelikte ve dayanımda
olmaz.
3
Porselen bağlayıcıları
Bağlayıcı, porselen tanelerin istenen sekilde
paketlenmesini sağlar. Bağlayıcılar
sekillendirmeden sinterlemeye kadar modelin
seklini koruyabilmesi için araçtır.
Resim 9: Bağlayıcılar tozların birbirine
yaklasmasını ve sinterlenme sırasında arada
bosluk kalmamasını sağlar.
Suda çözünebilme, cam geçis sıcaklığı,
nemin etkisi ve organik bağlayıcıların
polimerizasyon derecesi gibi özellikler
bağlayıcı seçiminde göz önüne alınmalıdır.
Bağlayıcı seçiminde bağlayıcının kullanım
oranı sekillendirme prosesine bağlı olarak
değismektedir.
Tablo 1: Bağlayıcı Seçme Kriterleri.
Bağlayıcılarda istenilen karakteristikler
· Kolay yanma ve artık bırakmamak
· Modelajda kolaylık
(a) Toz ile güçlü bağlantı
(b) Güçlü yapısma
· Akıskan sıvı içerisinde kolay dağılma
Bağlayıcıların temel amacı, modelin
islenmesi ve fırına tasınması sırasında seklini
kaybetmemesini sağlamaktır. Protez
sinterlenene kadar seklini koruyacaktır.
Kullanılan porselen likitlerinin içinde değisik
kimyasallar kullanır. Kimyasallar; glikoller,
polimerler, alginat, karagen türevi
bağlayıcılar, yüzey ve pH düzenleyiciler,
organik asit, mum ve yağlar seklinde olabilir.
Resim 10: Bağlayıcılar değisik yüzeysel özellikler
gösterirler.
Her firmanın farklı bağlayıcıları bulunmaktadır.
Bağlayıcılar seramiğin temel özelliklerini
değistirmemelidir. Özellikle metal bağlantısını
sağlayan genlesme değerleri çok önemlidir ve
değismemelidir. Dishekimliğinde kullanılan metal
veya seramik alt yapıların genlesme değerleri 13.5
– 15.5 x 10-6/°C olarak düzenlenmistir.
Resim11: Bağlayıcılar seramik toz partiküllerinin
etrafını sararak birbirlerine olabildiğince
yaklasmalarını ve sinterizasyon sonunda
porselenin içinde az bosluk kalmasını sağlarlar.
Kullanılan bağlayıcının cinsine göre büzülme
% 15 - 20 lere kadar çekilir. Yeni
arastırmaların ısığında, tüpte büzülmesi çok az
olan % 10 lar dolayına çekilmis porselen
karısımları hazırlanmaktadır. Maliyetleri
yüksektir. Ancak tüp porselenin, büzülme
değerleri azdır ve dayanımı, kalitesi yüksektir.
Resim 12: Bağlayıcılar tozların nemli ortamda
birbirine yapısmasını ve porselen tozlarının
dağılmamasını sağlarlar.
4
Porselenin modelajında genellikle fırça yöntemi
kullanılır. Spatülle yapılan modelaj daha kolay
olmasına karsın pek kullanılamaz. Bağlayıcıların
getirdiği zorluk nedeniyle, teknikerler genellikle
fırçayla modelajı tercih ederler.
Resim 13: Dental porselen modelajında
kullanılan fırçalar.
TurkaForm diğer seramik bağlayıcı
sistemlerden farklıdır. Yapılan özel
formülasyon ile seramik likidini isterseniz
fırça, isterseniz spatül ve hatta oyun hamuru
gibi hazırlayıp kullana bilirsiniz.
Porselen likitlerin çoğu kullanım sırasında
kuruma yapar. Tekrar toz karısımı ile çalısmak
istediğinizde yeni likit koyma zorunda
kalırsınız. TurkaForm ile dilediğiniz kadar
porselen tozunu karıstırıp Biodent teper gibi
tepersiniz. Kalan karısımı hava almayacak
sekilde kapatıp, sonra kullana bilirsiniz.
Tüpte hazırlanmıs pahalı porselen tozu
yapısına benzemektedir. Diğer çarpıcı özelliği
porselen tozlarının birbirine iyice
yaklasmasından dolayı (ıslanmasından) çok az
kullanılmasıdır, ekonomiktir. Porselenin
büzülmesi, tüpte hazırlanan seramik tozları
kadar azdır yaklasık % 10 dolayındadır.
Suyun alınmasında kağıt kullanımına gerek
yoktur. Sadece istediğiniz kadar tozu karıstırır
uygularsınız. Az likit kullanırsınız, su alma
isleminden tasarruf sağlar, seri çalısma imkanı
yakalarsınız.
Porselenin en önemli özelliklerinden olan
renk canlılığını TurkaForm sağlayabilirsiniz.
Can sıkıcı renk değistirme olmamaktadır.
Suyun kâğıda emdirilmesinden doğan,
boyaların kaybına bağlı renk değisimi
olusmaz. Üstelik, üstün özelliklerine rağmen
fevkalade ekonomiktir.
Bizim insanımızın üretimi olan
“TurkoForm” güzide teknikerler tarafından
yaygın olarak kullanılmaktadır. Dileriz, genç
arastırmacılar tarafından detaylı teknik
karakterizasyonu yapılarak “TurkoForm”
dünya literatüründe ve pazarlarında hak ettiği
yeri süratle alır.
Kaynakçalar:
-K. Y. Lee, E.D. Case, J. Asmussen and M.
Siegel, "Binder burn-out in a controlled
single-mode microwave cavity," Scripta
Materialla, 35, pp. 107-111, 1996.
-K. Y. Lee and E. D. Case, 1996, "Effects of
Adhesion on Effective Young`s Modulus in
Glass Slide/Glue Composites," Part I, J.
Mater. Sci., 31:2241-2251.
-K. Y. Lee and E. D. Case, 1996, "Effects of
Adhesion on Effective Young`s Modulus in
Glass Slide/Glue Composites," Part II, J.
Mater. Sci., 31:2253-2264.
-K.A. Seerden, N. Reis, J.R.G. Evans, P.
Grant, J.W. Halloran and B. Derby, Ink-jet
Printing of wax-based alumina suspensions, J.
Am. Ceram. Soc., 2001, 84, 2514-2520.
-Satapathy L.N. “Effect of Water Soluble
Binders on the Green Properties of Alumina
Ceramics”, Interceram, 49 [6] 448, (2000)
-Baklouti S., Chartier T. and Baumard J.F.
“Mechanical Properties of Dry-Pressed
Ceramic Green Products: The Effect of the
Binder ”, J. Am. Ceram. Soc., 80 [8] 1992-96,
(1997)
-Whitman D.W., Tang X., Cumbers D.I. and
Ibbitson S.A., “Using Polymer Blends To
Fine-Tune Binder Performance Shanefield
D.J. ”Organic Additives and Ceramic
Processing”, Kluwer Academic
Publication,USA, (1996)
-”, Annual Meeting of the Am. Ceram. Soc.
October 1996.